Ижросиз жазо жиноятнинг нишони

Суднинг ҳукми билан жавобгарликка тортилган шахсларнинг жазо ўташини таъминлаш жазони ўташ муассасасининг асосий вазифаларидан бири ҳисобланади. Бу жараёнда маҳкумларнинг қайта жиноят содир этишининг олдини олиш, уларнинг бандлигини таъминлаш ҳамда белгиланган чекловларга амал қилишларини назорат қилиб бориш ҳам мазкур хизмат фаолиятининг бир бўғинидир. Пировард натижада намунали жазо ўтаган маҳкумни муддатидан аввал озод қилиш ва уларни жамиятга мослаштириш бир мунча осон кечсада акси бўлган махкумларда бу ҳолат жавобгарликка тортишга сабаб бўлади. Бу борада жиноят ишлари бўйича Когон туман судининг ҳукмини мисол қилса бўлади.

Судланувчи А.Хошимов (исм-фамилияси ўзгартирилган) муқаддам ўта оғир жиноятларни содир этганлиги учун судланиб, охирги маротаба ЖИБ Паркент туман судининг 13.04.2016 йилдаги ҳукмига кўра, Ўзбекистон Республикаси ЖКнинг 164-моддаси 4-қисми “в” банди, 169-моддаси 4-қисми “в” банди, 227-моддаси 2-қисми “а” банди билан айбдор деб топилиб, ЖКнинг                   60-моддасига асосан 16 йилга озодликдан маҳрум қилиш жазоси тайинланиб, жазони Когон туманида жойлашган 1-сон жазони ижро этиш колониясида умуммий тартибда ўтаб келиб, жазони ўташ тартиби талабларини мунтазам равишда бузиб, колония бошлиғининг 25.03.2021 йилдаги 23-сонли қарори билан огоҳлантириш интизомий жазоси, 06.05.2022 йилдаги  43-сонли қарори билан 5 кеча кундуз интизомий бўлимга киритиш жазоси, 14.03.2023 йилдаги 31-сонли қарори билан 5 кеча кундуз интизомий бўлинмага киритиш жазоси, 11.05.2023 йилдаги 48-сонли қарори билан 10 кеча кундуз интизомий бўлимга киритиш, 22.02.2024 йилдаги 15-сонли қарори билан 27 кеча кундуз карцер интизомий жазо қўлланилган бўлса-да, бундан ўзига тегишли хулоса чиқармасдан, 2024 йил 24 март куни соат 17:50 ларда колония барча маҳкумлари кун тартиби бўйича овқатланиш учун сафланиб ошхона бораётганларида сафнинг орқа қисмига ўтиб туркум маҳкумлари олдида ўз норозилигини билдириб, тарбиявий ишлари бўлими капитан А.Тўраевни ҳақорат қилиб, колония ходимлари билан ҳақоратомуз муамалада бўлиб, колония ходими А.Тўраевнинг  қонуний талабларини рад қилиб сафдан чиқиб, жазони ижро этиш муассасаси маъмуриятининг ҳуқуқбузарликни тўхтатиш ва колония ички тартиб қоидаларига риоя этиш ҳақидаги қонуний талабларига бўйсунмасдан, уларни ҳам ножўя сўзлар билан ҳақорат қилиб, жазони ўташ тартибини қўпол тарзда бузган.

Жиноят ишлари бўйича Когон туман суди 2024 йил 16 августдаги ҳукми билан А.Хошимов Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодекси 221-моддаси 2-қисмининг “б” банди билан айбли деб топилиб, ЖКнинг 60-моддасига асосан 7 (етти) йил 6 (олти) ой муддатга озодликдан маҳрум қилиш жазоси тайинланган.

 Жиноят ишлари бўйича Когон туман суди судьяси
У.Аллаев

“Суд қарорларининг қонунийлиги, асослилиги ва адолатлилигини текшириш тартиби такомиллаштирилиши муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг Фуқаролик процессуал кодексига ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикаси Қонунининг мазмун моҳияти юзасидан

мазмун моҳияти юзасидан

Кейинги йилларда «Янги Ўзбекистон — янги суд» принципи доирасида аҳолининг одил судловга эришиш имкониятларини янада кенгайтиришга, инсоннинг қадр-қиммати устуворлигини таъминлашга қаратилган муҳим ислоҳотлар амалга оширилди.

Хусусан, мамлакатимизда суд-ҳуқуқ тизимини янада такомиллаштириш, фуқаролар ва тадбиркорларнинг ҳуқуқлари ҳамда қонуний манфаатларини ишончли ҳимоя қилиш чораларини кучайтириш, одил судловни самарали таъминлаш бўйича изчил ишлар олиб борилди. Олиб борилган ишлар натижасида одил судловни амалга ошириш жараёнида шахсларнинг ҳуқуқлари ва қонуний манфаатларини ҳимоя қилиш даражаси янги босқичга чиқди.

Шу билан бирга бугунги кунда суд қарорларини қайта кўриш институтининг таҳлили мазкур институтни такомиллаштириш орқали амалдаги тартибни қайта кўриб чиқиш зарурлигини кўрсатмоқда.

Чунки, ҳуқуқи бузилган шахслар ижтимоий адолат ўрнатилишини истаб судларга мурожаат қилади, уларнинг бузилган ҳуқуқини қонуний, асосли ва адолатли суд қарорлари орқали тикланиши аввало фуқароларнинг одил судлов тизимидан, қолаверса давлатдан розилигини таъминланишига олиб келади. Шу боис мамлакатимизда олиб борилаётган суд-ҳуқуқ ислоҳотларининг бош мақсадларидан бири одил судлов сифатини янада яхшилаш ва такомиллаштириш ҳисобланади.   

2024 йил 1 январдан кучга кирган ушбу Қонун билан Ўзбекистон Республикасининг Фуқаролик процессуал кодексига суд ишларини кўришнинг ўта марказлаштирилишига барҳам берилишини, ишларни вилоят судларида ва уларга тенглаштирилган судларда апелляция ёки кассация ва тафтиш тартибида кўриш босқичлари жорий этилишини, ишлар Ўзбекистон Республикаси Олий судида тафтиш тартибида ҳамда Ўзбекистон Республикаси Олий судининг Раёсатида қайта кўрилишини, юқори турувчи судлар томонидан қуйи судларнинг бекор қилинган қарорларини янгидан кўриш учун қайтадан ушбу судларга юбориш тартиби чиқариб ташланишини, ҳар бир суд инстанциясининг зиммасига иш бўйича якуний қарор чиқариш мажбурияти юклатилишини, суд қарорларини қайта кўриш босқичларига тафтиш инстанцияси жорий этилишини назарда тутувчи ўзгартириш ва қўшимчалар киритилди.

Ушбу Қонуннинг мазмун-моҳияти ва аҳамияти ҳақида жамоатчиликни хабардор қилиш мақсадида киритилган қўшимча ва ўзгартиришлар тўғрисида қуйидагиларни тушунтириб ўтишни мақсадга мувофиқ деб топдик.

Ўзгартириш ва қўшимчаларга кўра, ишларни вилоят судларида ва уларга тенглаштирилган судларда апелляция ёки кассация ва тафтиш тартибида кўриш босқичлари жорий этилди. Бундашикоят беришнинг қуйидаги муддатлари белгиланди:

– апелляция шикояти(протести) бериш муддати суднинг ҳал қилув қарори қабул қилинган кундан бошлаб бир ой. Ўтказиб юборилган муддат, агар илтимоснома ҳал қилув қарори қабул қилингандан эътиборан 3 ойдан кечиктирмай берилган ва узрли сабаблар бўлса, тикланиши мумкин.

– кассация шикояти(протести) биринчи инстанция судининг ҳал қилув қарори қонуний кучга кирган кундан эътиборан олти ой ичида берилиши мумкин. Ўтказиб юборилган муддат, агар илтимоснома кассация шикояти бериш муддати ўтган кундан эътиборан 3 ойдан кечиктирмай берилган
ва узрли сабаблар бўлса, тикланиши мумкин.

– тафтиш тартибидаги шикоят (протест) биринчи инстанция судининг ҳал қилув қарори, ажрими, қарори қонуний кучга кирган кундан эътиборан бир йил ичида берилади. Вилоятлар ва унга тенглаштирилган судларда тафтиш тартибида шикоят бериш муддати кассация инстанцияси суди томонидан ажрим чиқарилгунга қадар ўтган тақдирда, шу ажрим қабул қилинган кундан эътиборан 3 ой ичида берилиши мумкин. Ўтказиб юборилган муддат, агар илтимоснома шикоят(протест) бериш муддати ўтган кундан эътиборан
3 ой ичида берилган ва узрли сабаблар бўлса, тикланиши мумкин.

Шикоят бериш тартиби ва кўрилиши борасида:

– юқори инстанция суди номига йўлланади, лекин ҳал қилув қарори, ажримни, қарорни қабул қилган судга топширилади;

– суд ҳужжатини қабул қилган суд тегишли шикоят (протест) келиб тушган кундан эътиборан 5 кунлик муддатда уни иш билан бирга апелляция, кассация ва тафтиш инстанцияси судига юбориши шарт. Бу олдинги Фуқаролик процессуал кодексида мавжуд бўлмаган янгилик ҳисобланади, илгари биринчи инстанция суди келиб тушган шикоят (протест)ни тўлиқ расмийлаштириб, ишни кўриш вақти ва жойини белгилаб апелляция инстанцияси судига юборар эди, ишни кўриш жараёнида бошқа тарафлардан шикоят келиб тушганда иш қайта расмийлаштириш учун юборилиши лозим эди. Ҳозирги ўзгартириш ва қўшимчалар боис биринчидан Фуқаролик процессуал кодекси амалдаги Иқтисодий процессуал кодекси ва Маъмурий суд ишларини юритиш тўғрисидаги Кодекс билан бир хил унификация қилинди, иккинчидан биринчи инстанция судлари ортиқча иш юкламасидан озод қилинди;

– ўз навбатида шикоят (протестлар) иш билан бирга апелляция ёки кассация ва тафтиш инстанцияларига келиб тушгандан сўнг вилоят ва унга тенглаштирилган судлар судьяларига қўшимча ваколатлар белгиланди, яъни тегишли шикоятларни агар улар муайян хато ва камчиликлар билан тақдим этилган бўлса қайтариш, қабул қилишни рад этиш, иш юритишга қабул қилиш, кўрмасдан қолдириш ва иш юритишни тугатиш юзасидан процессуал ҳаракатларни амалга ошириши мумкин бўлди.

– энг асосий ўзгаришлардан яна бири апелляция ва кассация инстанцияси судлари энди иш бўйича қабул қилинган ҳал қилув қарорини бекор қилиб, ишни янгидан кўриш учун биринчи инстанция судига юборишга ҳақли эмас. Яъни тарафларни овора қилмаслик, масалани жойида мазмунан ҳал қилинишига эришиш мақсадида ФПК 399, 419-моддаларида белгиланганидек, қонунда белгиланган асослар аниқланганда, улар ишни биринчи инстанция судида иш юритиш қоидалари бўйича кўради.   

Ишларни Ўзбекистон Республикаси Олий судида тафтиш тартибида ҳамда Ўзбекистон Республикаси Олий судининг Раёсатида қайта кўриш юзасидан:

Қорақалпоғистон Республикаси суди, вилоятлар ва Тошкент шаҳар судлари томонидан тафтиш тартибида кўрилган ишлар бўйича суд ҳужжатлари устидан, шунингдек ушбу судларнинг ва Ўзбекистон Республикаси Олий судининг биринчи инстанцияси бўйича қабул қилинган ҳамда апелляция ёки кассация тартибида кўрилган суд ҳужжатлари устидан берилган шикоят (протест)лар тафтиш тартибида Олий суд фуқаролик ишлари бўйича судлов ҳайъатида кўрилиши белгиланди. Фақат бунда Олий суд судьяси келтирилган тафтиш тартибидаги шикоят(протестлар)ни мавжуд материаллар ёки иш ҳужжатлари асосида ўрганиб чиқиб, шикоятни судлов ҳайъатида кўриб чиқиш учун ўтказиш ёки ўтказишни рад этиш тўғрисида ажрим чиқаради.

Олий суд раиси ёки ўринбосари шикоят берган шахснинг аризасига асосан судлов ҳайъатида кўриб чиқиш учун ўтказишни рад этиш тўғрисидаги ажримни бекор қилиш ва кўриб чиқиш учун судлов ҳайъатига ўтказишга ҳақли. 

Шунингдек, Олий суд фуқаролик ишлари бўйича судлов ҳайъатида тафтиш тартибида кўрилган ишлар бўйича суд ҳужжатлари устидан Ўзбекистон Республикаси Олий суди раиси ва Бош прокурор томонидан келтирилган протестлар асосида ишлар Ўзбекистон Республикаси Олий суди Раёсатида тафтиш тартибида кўрилиши белгиланди.  

Шуни алоҳида таъкидлаш лозимки, Ўзбекистон Республикаси Олий суди Раёсатининг қарори якуний ҳисобланади ва унинг устидан шикоят қилинмайди (протест келтирилмайди).

Маълумот ўрнида ушбу Қонун билан киритилган ўзгартириш ва қўшимчалар асосида 2024 йил 6 ойи давомида Бухоро вилоят суди фуқаролик ишлари бўйича судлов ҳайъати томонидан туманлараро судларида кўрилган ишлар юзасидан қабул қилинган суд ҳужжатларига нисбатан берилган шикоят(протест)ларга асосан апелляция тартибида 395 та, кассация тартибида 121 та ва тафтиш тартибида 114 та ишлар кўриб чиқилганлигини таъкидлаш лозим. 

Хулоса қилиб айтганда, ушбу Қонун фуқароларнинг Ўзбекистон Республикаси Конституциясида назарда тутилган суд орқали ҳимоя қилиниш ва судга шикоят қилиш ҳуқуқларининг кафолатларини янада оширишга, фуқароларнинг бузилган ҳуқуқлари ва эркинликларини, шунингдек қонуний манфаатларини янада кенгроқ ҳимоя қилишга, одил судловдан фойдаланиш даражасини янада оширишга, судьяларнинг иш ҳажмини ҳамда юкламасини мутаносиб тарзда белгилашга, судларнинг масъулиятини янада оширишга, ишларнинг сифатли ва ўз вақтида кўрилишига, суд қарорларини қайта кўришда ўрта бўғин — вилоят судлари ва уларга тенглаштирилган судлар имкониятларидан самарали фойдаланишга, шунингдек фуқароларнинг судлардаги ортиқча харажатлари тежалишига хизмат қилади.

 Шуҳрат Аббасов

Бухоро вилоят суди судьяси

Ер умуммиллий бойлик сифатида қонун ҳимоясидадир

Маълумки, ер умуммиллий бойлик ҳисобланади, халқимиз ва юртимиз фаровонлиги ва тараққиётининг асоси бўлиб, давлатимиз томонидан алоҳида муҳофазага олинган. Шунга кўра ер муносабатларини тартибга солишда мустаҳкам қонунчилик асослари яратилган бўлиб, унинг асосий вазифаси ердан оқилона фойдаланиш ва уни муҳофаза қилиш, тупроқ унумдорлигини ошириш, юридик ва жисмоний шахсларнинг ер участкаларига бўлган ҳуқуқларини ҳимоя қилиш, шунингдек бу соҳада қонунийликни мустаҳкамлаш ва коррупциянинг олдини олишдан иборат.

Бироқ, афсуски ердан фойдаланиш соҳасида ер эгалари ёки бошқа шахсларнинг ер участкаларидан фойдаланишда турли суиистеъмолчиликларга йўл қўйиш, ер участкаларидан самарали фойдаланмаслик, ер участкаларини ўзбошимчалик билан эгаллаш ва тегишли рухсатсиз ноқонуний қурилмалар қуриш ва ер участкасига зарар етказиш каби қонун бузилиш ҳолатлари мавжуд. Зеро, Президентимиз Ш.М.Мирзиёев таъбирлари билан айтганда “Ерга хиёнат- бу элга, юртга бўлган хиёнатдир”.

Шуни таъкидлаш лозимки, ер соҳасида содир этилган қонун бузилишлар учун айбдор шахсларнинг қонунга мувофиқ тегишли тартибда фуқаролик, маъмурий ва жиноий жавобгарлигига сабаб бўлади.  

Хусусан, Ўзбекистон Республикасининг Фуқаролик кодекси,             Ер кодекси  ва бошқа фуқаролик қонунчилигига асосан қонун бузилиш содир этган жисмоний ва юридик шахсларга нисбатан фуқаролик ҳуқуқий жавобгарлик сифатида ер участкасига бўлган ҳуқуқларни бекор қилиш, ер участкасидан мажбурий тартибда чиқариш, ноқонуний қурилмаларни буздириш, ер участкасини фойдаланиш учун яроқли ҳолатга келтириш ва унга етказилган зарарни ундириш каби жавобгарликларга сабаб бўлиши мумкин.

Шунингдек, Ўзбекистон Республикаси Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексининг 60-моддасида ерга нисбатан эгалик ҳуқуқини бузиш, хусусан ер участкаларини ўзбошимчалик билан эгаллаб олиш, шу жумладан ушбу ер участкаларига нисбатан қонуний ҳуқуқлари мавжуд бўлмаган ҳолда улардан фойдаланиш, ўзбошимчалик билан эгаллаб олинган ер участкаларида қурилиш ишларини амалга ошириш,                 601-моддасида суғориладиган ерларни ўзбошимчалик билан эгаллаб олишга йўл қўймаслик бўйича чоралар кўрмаслик, 65-моддасида ерлардан хўжасизларча фойдаланиш ёки уларни яроқсиз ҳолга тушириш каби ҳуқуқбузарликлар учун маъмурий жавобгарлик чоралари белгиланган.

Бундан ташқари, Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодексининг 197-моддасига асосан  ер, ер ости бойликларидан фойдаланиш шартларини ёки уларни муҳофаза қилиш талабларини бузиш,                     1971-моддасида суғориладиган ерларни ўзбошимчалик билан эгаллаб олишга йўл қўймаслик бўйича чоралар кўрмаслик, 2291-моддасида ер участкаларини ўзбошимчалик билан эгаллаб олиш, 2296-моддасида суғориладиган ер участкасига ёки унинг бир қисмига бўлган ҳуқуқни сотиш ёхуд қонунга хилоф равишда бошқача тарзда ўзга шахсга бериш жиноий жавобгарликка сабаб бўлиши кўрсатилган. Фарқли жиҳати, жиноий жавобгарлик белгиланишида содир этилган ҳуқуқбузарликлар оғир оқибатларга олиб келган ёки илгари мазкур ҳуқуқбузарликлар учун маъмурий ҳуқуқбузарлик жавобгарлик чораси қўлланилган бўлиши лозим.

Иқтисодий судларда айнан ердан фойдаланиш соҳасида қонунбузилишларга йўл қўйганлик учун ер участкаларини ижарага бериш шартномаларини бекор қилиш ёки ер участкасига бўлган ҳуқуқларнинг бекор қилиниши, ер участкасидан мажбурий тартибда чиқариш (ер участкаларини бошқа шахсларнинг қонунсиз эгалигидан олиб бериш), ер участкасида қурилган ноқонуний қурилмаларни буздириш, ер участкасини фойдаланиш учун яроқли ҳолатга келтириш ва унга етказилган зарарни ундириш билан боғлиқ низолар кўриб чиқилади.

Статистик маълумотларга кўра, Бухоро туманлараро иқтисодий судида 2023 йил ва 2024 йилнинг биринчи ярим йиллиги давомида ерга оид ҳуқуқий муносабатлар бўйича келиб чиққан низолар юзасидан жами 58 та даъво аризалари кўриб чиқилган, шундан 22 та даъво аризалари қаноатлантирилган, 3 та даъво аризаларини қаноатлантириш рад қилинган, 17 та даъво аризалари кўрмасдан қолдирилган, 16 та даъво аризалари бўйича иш юритиш тугатилган. Мисол тариқасида, суднинг ҳал қилув қарорлари билан даъвогар Бухоро шаҳар ҳокимлигининг даъво аризаларига асосан жавобгарлар Бухоро шаҳридаги “Gurda Oli” МЧЖ ва “Iman end Kompani” МЧЖлар билан тузилган ер участкасини узоқ муддатли ижарага бериш тўғрисидаги шартномалари бекор қилинган. Бунга сабаб мазкур корхоналар томонидан шартнома ва қонунчилик талабларини бузиб, ажратилган ер участкасидан белгиланган мақсадда самарали фойдаланмасдан келинганлиги, бир неча йиллар мобайнида белгиланган қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини етиштирмаслик ва топширмаслик, ер участкасини қишлоқ хўжалиги муомаласидан чиқариб, зарар етказилганлиги каби қонун бузилиш ҳолатлари асос бўлган. Шунингдек, Кадастр агентлиги Бухоро вилояти бошқармасининг даъво аризалари асосида Бухоро шаҳридаги “Buxara Gaz Invest” МЧЖ, “Buxoro Agro Invest Garden” МЧЖ, “Hikmat Hamdam Omad” фермер хўжаликларига нисбатан даъво аризаларига асосан кўрилган ишлар бўйича мазкур корхоналар тегишли ер участкаларида рухсатсиз ноқонуний қурилмалар қурилганлиги ҳолатлари исботланганлиги сабабли мазкур ноқонуний қурилмаларни жавобгар шахслар ҳисобидан буздириш бўйича тегишли ҳал қилув қарорлари қабул қилинган ва мажбурий ижрога қаратилган.        

Эътиборли жиҳати, судьялар томонидан мазкур тоифадаги низолар сайёр очиқ суд мажлисларида, хусусан ушбу ҳудуддаги маҳаллий давлат ҳокимияти ва маҳалла йиғинлари вакиллари ҳамда бошқа манфаатдор шахсларнинг иштирокида кўриб чиқилмоқда, бу эса мазкур низоларни ҳар томонлама тўғри ҳал этишга ва соҳада ҳуқуқбузарликларни олдини олишда муҳим аҳамият касб этмоқда.  

 Хулоса ўрнида айтиш жоизки, ердан умуммиллий бойлик сифатида оқилона тарзда фойдаланиш, уни асраб-авайлаш ва келгуси авлодга етказиш ҳар бир фуқаронинг конституциявий бурчи эканлигини ёддан чиқармаслигимиз лозим. 

И.Юлдашев

                                                          Бухоро туманлараро

                                                       иқтисодий суди раиси

                                                       Н.Солиев

                                                          Бухоро туманлараро

                                                       иқтисодий суди судьяси

ЯНГИ КОНСТИТУЦИЯМИЗНИНГ 30 ВА 31-МОДДАЛАРИ МАЗМУН-МОҲИЯТИ

Хабарингиз бор, янги таҳрирдаги Ўзбекистон Республикаси Конституцияси 2023 йил 30 апрель куни ўтказилган Ўзбекистон Республикаси референдумида умумхалқ овоз бериш орқали қабул қилинди.

Қомусимизга ўзгартириш ва қўшимчалар киритишдан асоссий мақсад, фуқароларнинг муносиб ҳаёт кечиришини, миллатлараро ва конфессиялараро тотувликни, кўп миллатли жонажон Ўзбекистонимизнинг фаровонлигини ва гуллаб-яшнашини таъминлашни мақсад қилган.

Эски таҳрирдаги Ўзбекистон Республикаси Конституцияси
128 моддадан иборат бўлган бўлса, ҳозирги янги таҳрирдаги Ўзбекистон Республикаси Конституцияси 155 моддадан иборат бўлиб, қўшимча равишда 27 модда билан тўлдирилди.

Бу эса ўз навбатида инсон, унинг ҳаёти, эркинлиги, шаъни ва қадр-қиммати олий қадрият ҳисобланадиган инсонпарвар демократик давлатни, очиқ ва адолатли жамиятни барпо этиш, мамлакатимизнинг бебаҳо табиий бойликларини кўпайтиришга ҳамда ҳозирги ва келажак авлодлар учун асраб-авайлашга ҳамда атроф-муҳит мусаффолигини сақлашга, халқаро ҳуқуқнинг умумэътироф этилган принцип ва нормаларига, Ўзбекистоннинг жаҳон ҳамжамияти, энг аввало, қўшни давлатлар билан дўстона муносабатларини ҳамкорлик, ўзаро қўллаб-қувватлаш, тинчлик ва тотувлик асосида мустаҳкамлаш ҳамда ривожлантиришга хизмат қилади.

Янги таҳрирдаги Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг  
30-моддасида “Ҳеч ким расмий эълон қилинмаган қонун асосида ҳукм қилиниши, жазога тортилиши, мол-мулкидан ёки бирон-бир ҳуқуқидан маҳрум этилиши мумкин эмас.

Ҳеч ким айни бир жиноят учун такроран ҳукм қилиниши мумкин эмас.

Конституциямизнинг 31-моддаси “Ҳар бир инсон шахсий ҳаётининг дахлсизлиги, шахсий ва оилавий сирга эга бўлиш, ўз шаъни ва қадр-қимматини ҳимоя қилиш ҳуқуқига эга.

Ҳар ким ёзишмалари, телефон орқали сўзлашувлари, почта, электрон ва бошқа хабарлари сир сақланиши ҳуқуқига эга. Ушбу ҳуқуқнинг чекланишига фақат қонунга мувофиқ ва суднинг қарорига асосан йўл қўйилади.

Ҳар ким ўз шахсига доир маълумотларнинг ҳимоя қилиниши ҳуқуқига, шунингдек нотўғри маълумотларнинг тузатилишини, ўзи тўғрисида қонунга хилоф йўл билан тўпланган ёки ҳуқуқий асосларга эга бўлмай қолган маълумотларнинг йўқ қилинишини талаб қилиш ҳуқуқига эга.

Ҳар ким уй-жой дахлсизлиги ҳуқуқига эга.

Ҳеч ким уй-жойга унда яшовчи шахсларнинг хоҳишига қарши кириши мумкин эмас. Уй-жойга киришга, шунингдек унда олиб қўйишни ва кўздан кечиришни ўтказишга фақат қонунда назарда тутилган ҳолларда ва тартибда йўл қўйилади. Уй-жойда тинтув ўтказишга фақат қонунга мувофиқ ва суднинг қарорига асосан йўл қўйилади.

Завқий Қурбонов,

Бухоро вилоят судининг судьяси

Суръат Найимов,

Жиноят ишлари бўйича Жондор туман судининг раиси

Жиноят жазосиз колмайди

Б. Рашидов илгари гиёҳвандлик воситалари билан қонунга хилоф равишда муомала қилганлиги учун судланган бўлса-да, бундан ўзига тегишли хулоса чиқармади. У 2023 йилнинг 21 сентябрь куни жиноий шериги А. Нурмуродов билан аввалдан тузилган келишувга кўра Қашқадарё вилояти, Косон туманидаги чойхоналардан бирида учрашиб, “уддабурон” ўз “дўст” идан шаффоф рангли полимер пакет ичига солинган соф оғирлиги 109,89 граммли “опий” гиёҳвандлик воситасини қонунга хилоф равишда 20.000.000 сўм эвазига сотиб олди.
Иши осон битган “тадбиркор” “ажалнинг уруғи” ни ўз бошқарувидаги “Cobalt” русумли автомашина салонидаги хуфия жойга яшириб, Косон туманидан Бухоро вилояти, Когон тумани “Хўжабарги” кўчасининг темирйўл кесишган қисмига қадар қонунга хилоф равишда ташиб келтирди. 2023 йил 21 сентябрь куни соат 14:40ларда, ДХХ Бухоро вилояти бўйича бошқармаси ва Бухоро вилояти божхона бошқармаси тезкор ходимлари ҳамкорлигида ўтказилган тезкор тадбир давомида, бу “учар тадбиркор” бошқарувидаги “Cobalt” тўхталганида, автомашина салон қисмини ёритиш чироғи ўрнатилган жойнинг бўшлиғига махсус яширилган, шаффоф рангли полимер пакет ичида етти дона шаффоф рангли полимер пакетчага алоҳида-алоҳида ўралган, тўқ жигарранг рангли, ўзига хос ўткир ҳидли, сақичсимон кўринишдаги гиёҳвандлик воситасига ўхшаш моддалар ихтиёрий тақдим этилгди. Ушбу моддалар келгусида текшириб кўриш учун процессуал тартибда ҳужжатлаштириб олинди.
Суд-кимёвий экспертиза хулосасига кўра бу модда “опий” гиёҳвандлик воситаси эканлигини тасдиқлади.
2023 йил 22 сентябрь куни соат 13:35ларда, ДХХ Бухоро вилояти бўйича бошқармаси ва Бухоро вилояти божхона бошқармаси тезкор ходимлари ҳамкорлигида ўтказилган тезкор тадбир давомида, Қашқадарё вилояти, Қарши шаҳри, И. Каримов кўчасидаги “Асила” номли меҳмонхона автотураргоҳида тўхтаб турган А. Нурмуродов бошқарувидаги “Spark” автомашинаси тўхталганида, “ишбилармон” нинг эгнидаги кийимини ён чўнтагида, гугурт қутичаси ичида тўққиз дона шаффоф рангли полимер пакетчаларга алоҳида-алоҳида ўралган, тўқ жигарранг рангли, ўзига хос ўткир ҳидли, сақичсимон кўринишдаги умумий оғирлиги 10,35 граммли “опий” гиёҳвандлик воситаси ихтиёрий тақдим этилди.
Қилмиш – қидирмиш деб шуни айтадилар-да. Суд ҳукмига кўра фақат ўз чўнтагини ўйлаган икки “шоввоз” қолган умрининг бир қисмини панжара ортида ўтказишига тўғри келадиган бўлди.

Яшин НИЁЗОВ,
Жиноят ишлари бўйича Когон шаҳар судининг раиси
Нурбек Рахимов
Бухоро вилоят суди бош консультанти

Қўшнисига қасддан оғир тан жароҳати етказиб, унинг ўлимига сабаб бўлган шахс озодликдан маҳрум этилди

Судланувчи Н.Нодирбеков 2023 йил 24 ноябрь куни соат 20:00да қасддан жиноят содир этиш йўлига ўтиб, Бухоро шаҳар, “Фурқат” МФЙ, Бўстон кўчаси, 24-уй олдида қўшниси С.Хамдамов билан ўзаро келишмовчилик оқибатида жанжаллашиб қолиб, жанжал вақтида унинг юз соҳасига қўл мушти билан қасддан уриб, суд-тиббий экспертиза хулосасига кўра, С.Хамдамовнинг бош мия ёпиқ шикастланиши, бош мия лат ейиши каби жароҳатлар билан С.Хамдамовнинг ўлимига сабаб бўлган қасддан баданга оғир шикаст етказиш жиноятини содир қилган.

Судланувчи Н.Нодирбековга оид жиноят иши судда кўриб чиқилиб, унинг айби ўзининг айбига тўлиқ иқрорлик билдириб берган кўрсатувларидан ташқари, ҳодиса содир бўлган жойни кўздан кечириш, нарсани кўздан кечириш ва олиб қўйиш, кўрсатувларни ҳодиса содир бўлган жойда текшириш баённомалари, жабрланувчи ва гувоҳларнинг сўроқ баённомалари, суд-тиббий экспертиза хулосаси билан ўз исботини топган.

Жиноят ишлари бўйича Бухоро шаҳар судининг 2024 йил
11 мартдаги ҳукмига кўра, судланувчи Н.Нодирбеков Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодекси 104-моддаси 3-қисмининг “д” банди билан 8 йил 6 ой озодликдан маҳрум қилиш жазосига судланган.

Суд ҳукмига нисбатан Н.Нодирбеков жазони енгиллаштириш масаласида апелляция шикояти келтирган.

Шикоятга асосан иш вилоят судида кўриб чиқилиб, Н.Нодирбеков томонидан содир этилган жиноятнинг хусусияти ва ижтимоий хавфлилик даражаси, жабрланувчининг унга нисбатан даъвоси борлиги инобатга олиниб, апелляция инстанциясининг 2024 йил 17 апрелдаги ажримига кўра, биринчи инстанция судининг ҳукми ўзгаришсиз қолдирилди.

Нозимжон Жураев,

Бухоро вилоят судининг судьяси

Завқий Қурбонов,

Бухоро вилоят судининг судьяси

Бир неча маротаба фирибгарлик жиноятини содир этган хавфли рецидивист аёл озодликдан маҳрум этилди

Судланувчи Г.Олимова хавфли рецидивист бўла туриб, 2023 йил
17 ноябрь куни ўзганинг мулкини фирибгарлик йўли билан қўлга киритиш мақсадида, Когон шаҳар, Темирйўлчи маҳалласи Темирйўлчи кўчасида жойлашган қўп қаватли уйлар биноси олдида Ш.Янгиевнинг ишончига кириб, ундан сўмга нисбатан қиймати1.349.711 сўмга тенг бўлган 110 АҚШ долларлик “Redmi 9T” русумли уяли алоқа воситасини алдаб қўлга киритиб, ушбу уяли алоқа воситаси учун пулни 2023 йилнинг декабрь ойи охирига қадар тўлиқ қоплаб беришни ваъда қилиб, телефон аппаратини сотиб юбориб, қўлга киритилган пулни қайтармасдан ўз эҳтиёжлари учун сарфлаб, ўзига билдирилган ишончни суиистеъмол қилиб, жабрланувчига моддий зарар етказиб, фирибгарлик қилган.

Шунингдек, Г.Олимова хавфли рецидивист бўла туриб, 2023 йил
10 декабрь куни ўзганинг мулкини фирибгарлик йўли билан қўлга киритиш мақсадида Когон шаҳар, А.Навоий номли маҳалла ҳудудидаги Когон шаҳар Тиббиёт бирлашмаси олдида Д.Хайруллаевнинг ишончига кириб, баҳоси 1.300.000 сўмлик “Infinix Note 30I” русумли уяли алоқа воситасини алдаб қўлга киритиб, ушбу уяли алоқа воситаси учун пулни 2023 йил 17 декабрь кунига қадар тўлиқ беришни ваъда қилиб, телефон аппаратини сотиб юбориб, қўлга киритилган пулни ўз эҳтиёжлари учун сарфлаб, ўзига билдирилган ишончни суиистеъмол қилиб, жабрланувчига моддий зарар етказиб, такроран фирибгарлик қилган.

Судланувчи Г.Олимовага оид жиноят иши судда кўриб чиқилиб, унинг айби судда ўзининг айбига тўлиқ иқрорлик билдириб
берган кўрсатувларидан ташқари, жабрланувчиларнинг аризалари,
смс ёзишмалари, сўроқ баённомалари, тушунтириш хатлари билан ўз исботини топган.

Жиноят ишлари бўйича Когон шаҳар судининг 2024 йил
22 январдаги ҳукмига кўра, Г.Олимова Ўзбекистон Республикаси
Жиноят кодекси 168-моддаси 3-қисмининг “б” банди билан ЖКнинг
57, 59, 61-моддалари тартибида 4 йил 6 ой озодликдан маҳрум қилиш жазосига судланган.

Суд ҳукмига нисбатан судланувчи Г.Олимованинг адвокати томонидан жазони енгиллаштириш масаласида кассация шикояти келтирган.

Шикоятга асосан иш вилоят судида кўриб чиқилиб, кассация инстанциясининг 2024 йил 15 мартдаги ажримига кўра, биринчи инстанция судининг ҳукми ўзгаришсиз қолдирилди.

Нозимжон Жураев,

Бухоро вилоят судининг судьяси

Зариф Шеров,

Бухоро вилоят судининг судьяси

Иккинчи маротаба ўғрилик жиноятини содир қилган аёл озодликдан маҳрум этилди

Судланувчи Н.Наврўзова муқаддам содир этган ўғрилик жинояти учун судланиб, жазони ўтаб келаётганлигидан ўзига тегишли ижобий хулоса чиқармасдан, яна қасддан жиноят содир этиш йўлига ўтиб, ўзганинг мол-мулкини яширин равишда талон-тарож қилиш ва текин бойлик орттириш мақсадида, 2023 йил 1 декабрь куни соат 14:00ларда Бухоро шаҳар, Абай кўчаси, 6 уй, 3-хонадонда яшовчи қариндоши Ж.Исмаилованинг яшаш уйига меҳмонга бориб, Ж.Исмаилова уйдан чиқиб кетганлигидан фойдаланиб, унга тегишли баҳоси 1.500.000 сўмлик бир дона аёллар тилла узуги ва баҳоси 5.000.000 сўмлик бир дона аёллар тилла занжирини яширин равишда талон-торож қилиб, хавфли рецидив ўғрилик жиноятини содир қилган.

Судланувчи А.Наврўзовага оид жиноят иши судда кўриб чиқилиб, унинг айби воқеа жойини кўздан кечириш, нарсани олиб қўйиш ва кўздан кечириш, кўрсатувларни ҳодиса содир бўлган жойда текшириш, шахсни таниб олиш учун кўрсатиш баённомалари, жабрланувчи ва гувоҳларнинг сўроқ баённомалари билан ўз исботини топган.

Жиноят ишлари бўйича Бухоро шаҳар судининг 2021 йил
26 февралдаги ҳукмига кўра, судланувчи А.Наврўзова Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодекси 169-моддаси 3-қисмининг “а” банди билан ЖКнинг 57-моддаси қўлланилиб, 2 йил озодликдан маҳрум қилиш жазосига судланган.

Суд ҳукмига нисбатан Н.Наврўзова жазони енгиллаштириш масаласида апелляция шикояти келтирган.

Шикоятга асосан иш вилоят судида кўриб чиқилиб, Н.Наврўзованинг шахси, муқаддам содир этган ўғрилик жинояти учун судланиб, жазони ўташ даврида қасддан яна ўғрилик жинояти содир этганлиги, унга нисбатан озодликдан маҳрум қилиш тарзидаги жазо тайинламасдан туриб, унинг ахлоқан тузалиши ва янги жиноят содир этишининг олдини олишга эришиб бўлмаслиги инобатга олиниб, апелляция инстанциясининг 2024 йил 8 апрелдаги ажримига кўра, биринчи инстанция судининг ҳукми ўзгаришсиз қолдирилди.

Нозимжон Жураев,

Бухоро вилоят судининг судьяси

Шавкат Қувватов,

Бухоро вилоят судининг судьяси

Жиноятга жазо муқаррар СОХТА ҲОЖАТБАРОРЛАР

Коррупция, порахўрлик жамият ривожига тўсқинлик қилувчи иллатлардан бири ҳисобланади. Нафс қулига айланган ва борига қаноат қилмай ўзгалар ҳамёнидаги пулга кўз тикадиган кимсалар охир-оқибат ўзларидаги қусур қурбонига айланишларини бир зум бўлса-да ўйлаб кўришга қодир эмаслар. Акс ҳолда ҳаётларини барбод қилувчи ва эл олдида шармандаи шармисор қилгувчи бу хатти-ҳаракатларини тўхтатган, бу ишнинг охири вой бўлишини идрок этган бўлур эдилар.
Фуқаро Д.К вилоят Перинатал марказида кичик тиббий ходим вазифасида ишлаб келган. Бир муддат ишлаб, тажрибаси ошган ходиманинг осон йўл билан қўшимча “даромад” топишга иштиёқи пайдо бўлади. “Ҳа, нима қилибди. Маошим ҳам озгина бўлса. Шу оз маошга қаноат қилиб ўтирадиган бўлсам, яхши еб, яхши кийина олмайманку. Менам чой-чақа топишга ҳақлиман”, дея кўнглидан ўтказди қаҳрамонларимиздан бири.
У бир куни шу ерда ҳамшира бўлиб ишлайдиган таниши З.К билан шу мавзуда суҳбатлашиб қолди. Унга биргаликда “ишлашни” таклиф қилди.
-Ишга кираман, деб юрганларнинг анчасини биламан, -деди ҳамшира ўйчан қиёфада.
-Яхшику. Ўша танишларингизни менга рўпара қилинг, қолган ишни ўзим дўндираман. Баҳонада иккаламиз ҳам бир нарсалик бўлиб қолардик, – деди кичик тиббий ходим ҳам унинг бу гапидан суюниб кетиб.
Фуқаро М.Р ҳамширанинг тарғиботи билан Д.К.га қўнғироқ қилди. Яқинда ўқишни битирганлигини, иш топишда қийналаётганлигини ва шу масалада ёрдам беришини сўради. Д.К унга ваколатли танишлари борлигини, бунинг учун 2.500 АҚШ доллари керак бўлишини силлиққина қилиб тушунтирди. Аввалига “мижоз” бунча пули йўқлигини, иложи бўлса айтилган сумма миқдорини бироз камайтиришни сўради. Илтимосига рад жавобини олгач, бирон йўлини топишини, уч-тўрт кундан сўнг жавобини айтишини билдирди.
Улар 2023 йилнинг октябрь ойида вилоят Перинатал маркази ҳовлисида кўришишни келишиб олдилар. Кечқурунга яқин иккаласи топишди ва бири иккинчисига кимёвий ишлов берилган “кўк”ни узатди. Кичик тиббий ходим “ўз оёғи билан келган” пулни энтикиш билан қўлига олди. Бир муддат пулга маҳлиё бўлиб турар экан, суҳбатдошининг нималарнидир тайинлаб айтаётган сўзлари деярли қулоғига кирмади. Наҳот бу пуллар энди меники бўлса? Аёл еттинчи осмонда учиб юрганди гўё.
Қўққисдан бошланган талотўпдан ҳуши жойига келди. Қараса, атрофини фуқаро кийимидаги ҳуқуқни муҳофаза қилувчи орган ходимлари ўраб олган. У ўша жойнинг ўзида ашёвий далиллар билан жиноят устида қўлга олинди.
Суд мажлисида судланувчи Д.К айбига тўлиқ иқрорлик билдирди. Қилган ишининг моҳиятини ўйламаганлигини, эндиликда қаттиқ афсусда эканлигини айтиб, суд ҳайъатидан қонуний енгиллик беришларини сўради.
Ишни кўриб чиққан суд Д.К ҳамда З.Кларга муайян муддатга ахлоқ тузатиш ва озодликни чеклаш билан боғлиқ жазоларни қўллади. Бу давр ичида уларда қилган ишлари оқибатидан тегишли хулоса чиқаришга етарлича имкон ва шароит бўлади.

У.РЎЗИЕВ,
Бухоро вилоят судининг раиси.
Яшин НИЁЗОВ,
Жиноят ишлари буйича Когон шаҳар судининг раиси

Келишув битимини мазмуни ва қандай тартибда тузилади

Миллий иқтисодиётни ислоҳ қилиш борасида ташқи савдо, солиқ ва молия сиёсатини либераллаштириш, тадбиркорликни қўллаб-қувватлаш ва хусусий мулк дахлсизлигини кафолатлаш, қишлоқ ҳўжалиги маҳсулотларини чуқур қайта ишлашни ташкил этиш ҳамда ҳудударни жадал ривожлантиришни таъминлаш бўйича таъсирчан чоралар кўрилди[1].

Ҳозирги шиддат билан ривожланаётган иқтисодий сиёсий шароитда тадбиркорларнинг таваккалчиликка асосланган фаолиятини олиб боришида, унда контрагентларнинг ишонч, ҳурмат ва ўзаро ҳамкорлик асосида бизнесни ташкил қилишида бир қатор муаммоларга дуч келмоқда. Бу ўз навбатида, ўзаро ҳамкорликнинг тарқалиб кетишига, ҳатто айрим ҳолатларда катта миқдорда зарар етказилишига сабаб бўлмоқда.

Мазкур ҳолатларда низони келишув йўли билан ҳал этиш муҳим аҳамият касб этмоқда.

Шу ўринда, келишув битими нима деган савол туғилади.

Аслида, келишув битими низо томонлари ўртасидаги битим бўлиб, унинг матнида муаммони ҳал қилиш йўллари, томонларнинг ҳуқуқ ва мажбуриятлари, шунингдек, шартларга риоя қилмаслик учун жавобгарлик кўрсатилади. Бундай келишув баҳсли вазиятни тугтатади, муаммони тугатади. Бошқа ҳар қандай шартнома муносабатларидан ўзига хос хусусияти суд томонидан маъқуллаш зарурати бўлиб, эришилган келишув суд қарори кучини беради[2].

Ўзбекистон Республикаси Иқтисодий процессуал кодексининг 16-боби яраштириш тартиб-таомилларига бағишланган бўлиб, унда суд тарафларнинг келишуви учун чоралар кўради, уларга иқтисодий суд ишларини юритишнинг барча босқичларида низони ҳал этишга кўмаклашиши белгиланган.

Тарафлар низони келишув битимини ёки медиатив келишувни тузиб ҳал этиши мумкин.

Келишув битими ёки медиатив келишув даъво тартибидаги ҳар қандай иш бўйича тузилиши мумкин.

Шунингдек, келишув битими иқтисодий суд ишларини юритишнинг ҳар қандай босқичида ва суд ҳужжатини ижро этиш жараёнида, медиатив келишув эса биринчи инстанция судида суд алоҳида хонага (маслаҳатхонага) суд ҳужжатини қабул қилиш учун чиққунига қадар тарафлар томонидан тузилиши мумкин.

Келишув битими у суд томонидан тасдиқланганидан кейин тузилган ҳисобланади. Келишув битими ёзма шаклда тузилади ва келишув битимини тузган шахслар ёки уларнинг вакиллари томонидан имзоланади.

Келишув битимида тарафлар томонидан келишилган мажбуриятларни бажариш шартлари ва муддатлари ҳақидаги қоидалар кўрсатилиши керак.

Тарафлар томонидан келишув битими шартлари бўйича қабул қилинган мажбуриятларнинг бажарилиши тарафларни бир-бирига ёки бошқа воқеаларга (ҳаракатларга) боғлиқ қилиб қўйиши мумкин эмас.

Келишув битимида жавобгар томонидан мажбуриятларни кечиктириб ёки бўлиб-бўлиб ижро этиш тўғрисидаги, талаб қилиш ҳуқуқидан бошқа шахс фойдасига воз кечиш ҳақидаги, қарздан тўлиқ ёки қисман воз кечиш ёхуд қарзни тан олиш тўғрисидаги, суд харажатларини тақсимлаш ҳақидаги шартлар ва қонунга зид бўлмаган бошқа шартлар кўрсатилиши мумкин.

Агар келишув битимида суд харажатларини тақсимлаш ҳақидаги шарт мавжуд бўлмаса, суд бу масалани келишув битимини тасдиқлаш чоғида умумий тартибда ҳал этади.

Келишув битими уни тузган шахслар сонидан битта ортиқ нусхада тузилади ва имзоланади. Ушбу нусхалардан бири иш материалларига қўшиб қўйилади.

Ўзбекистон Республикаси Олий хўжалик суди Пленумининг “Иқтисодий судлар томонидан келишув битимини тасдиқлашда процессуал қонун нормаларининг қўлланилишига оид айрим масалалар тўғрисида” 2009 йил
18 декабрдаги 204-сонли қарорида Судлар инобатга олишлари лозимки, келишув битими деганда, ўзаро келишишга асосланган, даъво талаби (талаблари)га нисбатан аниқликка эришишга қаратилган, низони ҳал қилиш тўғрисидаги тарафларнинг ёзма келишуви тушунилиши, ИПК 163-моддаси биринчи қисмининг 8-бандига мувофиқ суд ишни судда кўришга тайёрлаш пайтида тарафларни муросага келтириш чораларини кўриши, шу муносабат билан даъво аризасини қабул қилиш ва ишни судда кўришга тайёрлаш тўғрисидаги ажримда суднинг тарафларга низони келишиш йўли билан ҳал этиш ҳақидаги таклифи кўрсатилиши лозимлиги тўғрисида тушунтириш берилган.

 Яна шуни қайд этиш лозимки, суд келишув битимини тасдиқлаш тўғрисида ажрим чиқаради, унда иш юритиш тугатилганлиги кўрсатилади.

Келишув битими суд ҳужжатини ижро этиш босқичида тузилган тақдирда, битим ишни кўрган биринчи инстанция судига тасдиқлаш учун тақдим этилади.

Ижро босқичида тузилган келишув битимини тасдиқлаш масаласи келишув битими судга тақдим этилган кундан эътиборан ўн беш кунлик муддатда кўрилади.

Келишув битимини тасдиқлаш ҳақидаги ажримнинг хулоса қисмида қуйидагилар кўрсатилиши керак:

1) келишув битимининг шартлари;

2) келишув битимини тасдиқлаш тўғрисидаги хулоса;

3) суд харажатларини тақсимлаш;

4) иш юритишни тугатиш ҳақидаги маълумот.

Бундан ташқари, келишув битимини тасдиқлаб беришда судлар қуйидаги ҳолатларга аҳамият беришлари лозимлиги қайд этилган.

ИПКнинг 63-моддасига кўра, судда иш юритиш ваколатлари вакилга уни вакил қилган шахс номидан барча процессуал ҳаракатларни амалга ошириш ҳуқуқини беради, бундан даъво аризасини имзолаш, ишни ҳакамлик судига топшириш, даъво талабларидан қисман ёки бутунлай воз кечиш ва даъвони тан олиш, даъво предметини ёки асосини ўзгартириш, келишув битими, медиация тартиб-таомилини амалга ошириш тўғрисидаги келишув ёки медиатив келишувни тузиш, ваколатларни бошқа шахсга топшириш (ишониб топшириш), суд ҳужжати устидан шикоят қилиш, қонуний кучга кирган суд ҳужжатини янги очилган ҳолатлар бўйича қайта кўриб чиқиш тўғрисидаги аризани имзолаш, суд ҳужжатининг мажбурий ижро этилишини талаб қилиш, ундирилган мол-мулкни ёки пулни олиш мустасно. Вакилнинг ушбу моддада кўрсатилган ҳаракатларнинг ҳар бирини амалга оширишга бўлган ваколатлари у қайси шахс томонидан вакил қилинаётган бўлса, ўша шахс берган ишончномада махсус назарда тутилган бўлиши керак.

Хулоса қиладиган бўлсак, мазкур институт тадбиркорлик соҳасида ҳамкорликни кучайишига, тарафлар ўртасида дўстона муносабатларнинг сақланиб қолиши, иқтисодий судларга низоларни тез ва тўғри ҳал этилиши, шунингдек, судларда низоларнинг камайишига сезларли даражада таъсир кўрсатади.

Бухоро вилоят суди судьяси Х.Абдуллаев

[1] «2022-2026 йилларга мўлжалланган Янги Ўзбекистоннинг тараққиёт стратегияси тўғрисида»ги Ўзбекистон республикаси Президентининг Фармони

[2]  https://admmuji.ru/blog/finansy/zaklyuchenie-mirovogo-soglasheniya-v-sude-usloviya-i-sroki-v-2022.html

Перейти к содержимому