Зўравонликдан жабрланган болаларнинг дастлабки кўрсатувларини мажбурий тартибда видеоёзув орқали қайд этишнинг аҳамияти

Болаларга нисбатан зўравонликка қарши курашиш замонавий жамият олдида турган энг долзарб вазифалардан биридир. Бундай ҳолатларда боланинг ҳуқуқлари, руҳий ҳолати ва хавфсизлиги биринчи ўринда туриши лозим. Шу нуқтайи назардан, зўравонликдан жабрланган болаларнинг дастлабки кўрсатувларини мажбурий тартибда видеоёзув орқали қайд этиш амалиётини жорий этиш ҳуқуқни муҳофаза қилиш ва ижтимоий ҳимоя тизимида муҳим қадам ҳисобланади.

Дастлабки кўрсатувларни қайд этишнинг муаммолари

Амалда болалар бир неча марта турли идоралар олдида бир хил воқеани қайта-қайта сўзлаб беришга мажбур бўлиб қолиш ҳолатлари учрайди. Бу эса:

  • боланинг руҳий ҳолатига салбий таъсир кўрсатиши,
  • қўрқув ва ишончсизликни кучайтириши,
  • кўрсатувларнинг ўзгариб кетишига олиб келиши мумкин.

Натижада тергов ва суд жараёнларида қийинчиликлар юзага келади.

Видеоёзув орқали қайд этишнинг афзалликлари

Дастлабки кўрсатувларни видеоёзув орқали қайд этиш қуйидаги ижобий жиҳатларга эга:

1. Болани қайта травматизациядан ҳимоя қилиш

Боланинг кўрсатуви бир марта, хавфсиз ва қулай муҳитда олинган ҳолда, кейинчалик уни қайта-қайта сўроқ қилишга эҳтиёж қолмайди.

2. Кўрсатувларнинг аниқлиги ва ишончлилиги

Видеоёзув боланинг сўзлари, овози ва ҳолатини ўзгаришсиз сақлаб қолади, бу эса далил сифатида муҳим аҳамиятга эга.

3. Мутахассислар иштирокини таъминлаш

Кўрсатув олиш жараёнида психолог, ижтимоий ходим ёки болалар билан ишлаш бўйича тайёргарликдан ўтган мутахассис иштирок этиши мумкин.

4. Халқаро стандартларга мослик

Кўплаб халқаро ҳужжатлар болаларни ҳимоя қилишда инсонпарвар ва болага мос усуллардан фойдаланишни тавсия этади.

Мажбурий тартибда жорий этиш зарурати

Видеоёзув орқали қайд этишни ихтиёрий эмас, балки мажбурий тартибда белгилаш қонун қўллаш амалиётида ягона ёндашувни таъминлайди.

Бу:

  • барча болалар учун тенг ҳимоя кафолатини яратади,
  • инсон омили билан боғлиқ хато ва суиистеъмолларни камайтиради,
  • идоралар ўртасидаги ҳамкорликни мустаҳкамлайди.

Хулоса

Зўравонликдан жабрланган болаларнинг дастлабки кўрсатувларини мажбурий тартибда видеоёзув орқали қайд этиш — бу фақат техник чора эмас, балки боланинг шаъни, ҳуқуқлари ва руҳий саломатлигини ҳимоя қилишга қаратилган муҳим ҳуқуқий ва ижтимоий механизмдир. Ушбу амалиётни қонунчилик ва амалиётга кенг жорий этиш орқали болаларга нисбатан зўравонликка қарши курашиш самарадорлигини ошириш мумкин.

З.Шаропов,

Жиноят ишлари бўйича

Ромитан туман суди раиси