ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ САЙЛОВ ҚОНУНЧИЛИГИДАГИ ЎЗГАРИШЛАР
Маълумки жадал ривожлатниб бораётган Ўзбекистон Республикасида бир қанча қонун ва қонун ости ҳужатларига қабул қилинмоқда. Бу эса албатта халқ келажаги, ватан тараққиёти йўлида муҳим аҳамият касб этади. Жумладан Ўзбекистон Республикаси Президенти Ш.Мирзиёевнинг қонуни билан тартибга солинадиган сайлов қонунчилигидаги ўзгаришлар яъни Қонунчилик палатаси томонидан 2021 йил 29 январда қабул қилинган
Сенат томонидан 2021 йил 5 февралда маъқулланган “Сайлов қонунчилиги такомиллаштирилиши муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида” қонуни шулар жумласиндандир. Қонунинг биринчи моддасида констутитуция 117-моддасининг иккинчи қисмидаги «декабрь» деган сўз «октябрь» деган сўз билан алмаштирилди.
Ўзбекистон Республикасининг 2004 йил 30 апрелда қабул қилинган «Сиёсий партияларни молиялаштириш тўғрисида»ги 617-II-сонли Қонунига «8-моддаси. Сиёсий партияларнинг сайловда иштирок этишини молиялаштириш»;
«Сиёсий партияларнинг сайловда иштирок этишини молиялаштириш учун ажратиладиган давлат маблағларининг бир номзод ҳисобига тўғри келадиган миқдори Ўзбекистон Республикаси Марказий сайлов комиссияси томонидан белгиланиши;
Сиёсий партиянинг сайловда иштирок этишини молиялаштириш учун ажратиладиган давлат маблағлари шу партиядан кўрсатилган номзодлар рўйхатга олинганидан кейин рўйхатга олинган номзодлар сонига мувофиқ ҳажмда сиёсий партиянинг ҳисоб-китоб варағига белгиланган тартибда ўтказилиши;
Сайловда сиёсий партияларнинг иштирок этишини молиялаштириш учун ажратилган маблағлар сиёсий партия томонидан:
ташвиқот олиб боришга;
номзодларнинг ишончли вакиллари ва ташвиқот ўтказиш учун жалб қилинадиган бошқа фаоллар ишини ташкил этишга;
сайлов кампаниясини ўтказишга доир умумпартиявий тадбирларга сарфланиши керак»лиги белгиланди.
Қонунинг 16-модда: 2 қисмига кўра «Сиёсий партия ҳар йили қонунчиликда белгиланган муддатларда ҳамда тартибда молия органларига, давлат солиқ хизмати органларига, Ўзбекистон Республикаси Ҳисоб палатаси ва Адлия вазирлигига ҳисобот даврида олинган ҳамда сарфланган молиявий ва бошқа маблағлар тўғрисида молиявий ҳисобот тақдим этиши шарт. Сиёсий партия сайловда иштирок этишини молиялаштириш учун ўзига ажратилган давлат маблағлари юзасидан сайлов кунида оралиқ ҳисоботни, сайлов натижалари эълон қилинганидан кейин эса якуний ҳисоботни Ўзбекистон Республикаси Марказий сайлов комиссиясига тақдим этиши» белгиланди.
Ўзбекистон Республикасининг 2019 йил 25 июнда қабул қилинган ЎРҚ-544-сонли Қонуни билан тасдиқланган Ўзбекистон Республикасининг Сайлов Кодексининг 10-моддасига кўра «Ўзбекистон Республикаси Президенти сайловини, Қонунчилик палатаси депутатлари, вилоятлар ва Тошкент шаҳар Кенгашлари депутатлари сайловини ўтказиш бўйича сайлов участкалари туманлар ва шаҳарлар ҳокимликларининг тақдимномасига биноан округ сайлов комиссиялари томонидан, туман, шаҳар Кенгашлари депутатлари сайловини ўтказиш бўйича сайлов участкалари эса туман, шаҳар сайлов комиссиялари томонидан тузилиши» белгиланди.
Шу ва шу каби сайлов олди амалга оширилаётган муҳим қонунлар Ўзбекистон Республикасининг демократик давлатни қуришда муҳим қадам ҳисобланади. Мазкур қонун сайловолди ташвиқоти вақтида ҳар қандай инсонни сайловга қизиқиб ўз фикр ва мулоҳазаларини баён этишга чорлайди.
Лукмон Кадиров, Бухоро вилоят судининг раиси
Убайдулло Аллаев, Фуқаролик ишлари бўйича
Ромитан туманлараро суди судьяси